.
.
Ehlader Araştırma Bölümü
İnsanlar ahlâkî gelişimin hangi derecesinde olurlarsa olsunlar, hata ve yanlış yapabilirler. Bu yüzden eğer bir kimse amellerini ve davranışlarını kontrol etmezse zamanla doğru yoldan sapar, ahlâkî erdemleri zayıflar ve kötü ahlâkî huylar baş göstererek gelişir. Nihayetinde öyle bir yere varır ki herkes onun hidayet ve kurtuluşundan ümidini keser. Bu yüzden Masumlar’ın (a.s) siyerinde nefsin muhasebesi ve kontrolü yöntemi üzerinde durulmuştur. Emiru’l- Muminin Ali (a.s) Şöyle buyuruyor:
“Nefsini hesaba çeken saadete kavuşur.”[1]
Diğer bir rivayette şöyle buyuruyor:
“Nefsini salan (hesaba çekmeyen) onu helak eder.”[2]
Kontrol, öğrencinin gün boyu kendisine dikkat etmesi demektir. Yanlış ahlâkî davranışları göstermemeli ve nefsini muhasebe ederek, yani gün sonunda amel ve davranışlarını inceleyerek iyi ahlâkî işler yapmışsa bunun için Allah’a şükreder ve Allah’tan bu işleri tekrar ve daha da fazlasını yapabilme tevfiki ister. Fakat Allah etmesin yanlış davranışlara bulaşmışsa tövbe eder, Allah’tan, gelecek günlerde onları tekrarlamama tevfiki ister. İmam Musa Kâzım (a.s) şöyle buyuruyor:
“Her gün nefsini hesaba çekmeyen ve iyi amel yaptıysa Allah’tan daha fazlasını yapmak için tevfik istemeyen, kötü bir amel işlediyse tövbe etmeyen kimse bizden değildir.”[3]
Bu sebeple Peygamber (s.a.a) Müslümanlara şöyle buyuruyor:
“Hesabınız görülmeden önce kendinizi hesaba çekin ve tartılmadan önce kendinizi ölçün ve büyük mahşer günü için hazır olun.”[4]
[1] Amidî; Gureru’l-Hikem ve Dureru’l-Kilem, s. 236.
[2] a.g.e.
[3] Kuleynî; Kâfî, C. 2, s. 435.
[4] Hürrü’l-Âmilî; Vesâilu’ş-Şia, C. 16, s. 99.
