.
.
Ehlader Araştırma Bölümü
يَا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا لَا تَخُونُوا اللّٰهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا اَمَانَاتِكُمْ وَاَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
“Ey iman edenler! Allah’a ve Peygambere hainlik etmeyin; (sonra) bile bile kendi emanetlerinize hainlik etmiş olursunuz.” Enfal / 27
Kur’an kültüründe emanet kavramının içeriği oldukça geniştir ve hayatın siyasi, toplumsal, ahlaki vs. tüm boyutlarını kapsar. Örneğin;
1- Tüm maddi ve manevi nimetler, inanç, Kur’an, rehber, evlat, su ve toprak gibi…
2- Hz. Peygamber’in (s.a.a) Ehl-i Beyt’i [1]
3- Hem kendi (bedenimiz) varlığımız “…Allah sizin nefsinize ihanet ettiğinizi bildi…” [2], hem de toplum nefislerimize emanet edilmiştir.
4- Bahşişler, ganimetler, zekât ve genel tüm mallar (Enfal suresinin girişi ve savaş ganimetiyle ilgili ayet)
5- İmam Muhammed Bâkır (a.s) şöyle buyurdu: “Dinin hükümleri, farzları ve vacipler, emanettir.” [3]
6- Hükümet ve mesuliyet
Öyleyse bu sayılan emanetler karşısında vazifelere itaatsizlik ve hakların eda edilmemesi ihanettir. İbn Abbas bu hususta şöyle der:
“Her kim İslam’ın hükümlerinden bir kısmını terk etse, Allah’a ve Peygamberine karşı bir tür ihanette bulunmuştur.” [4]
Yetkin ve kâmil olmayan kimselerin salihler üzerinde toplumsal mesuliyet almaları, Allah’a, Resulüne ve Müslümanlara bir ihanettir.
Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur:
“Her kim emanete ihanet etse; gerçekte o münafıktır. Her ne kadar oruç tutsa, namaz kılsa ve kendisini ‘Müslüman’ olarak tanımlasa dahi…”
İmam Cafer Sadık (a.s) ise bu hususta şöyle buyurur:
“İnsanların oruç ve namazları sizi aldatmasın. Çünkü kimi zaman bu ibadetlerin çoğu adet üzerinedir. İnsanları doğru konuşmalarıyla ve emaneti eda etmeleriyle sınayın ve tanıyın.” [5]
Emanete ihanet etmemek, insani hukuk ve vazifelerdendir. Öyleyse Müslüman olmayanların emanetine dahi ihanet edilmemelidir.
[1] Mulhikat-ı Ahkaku’l Hak c.14, s.564
[2] Bakara, 187
[3] Tefsir’u Nuru’l Sakaleyn
[4] Numune Tefsiri
[5] Usul’u Kâfi, c.2, s.104
