Ehlader Araştırma Bölümü Mardin Müzesi de dâhil olmak üzere şahsi ve özel koleksiyonların olmazsa olmazı olan Moğol Kağanı Olcaytu Hûdabende Muhammed’e ait gümüş ve altın sikkeler, Şiî İslam sanatının değerli objelerinden birisidir. Dr. Resul Caferiyan, Olcaytu’nun önce Hristiyan - sonra Budist - sonra Sünnî ve nihayet Allame ibn Mutahhar Hillî’nin çabaları ve daha fazla araştırma sayesinde, Ehl-i Beyt'in (a.s) Şiî'si olduğunu bu bağlamda Safevî İmparatorluğu'nun oluşumundan 200 yıl önce Şiîliğin yine İran’ın geniş havzalarını yönetip yayıldığını anlatır. Olcaytu Han’ın tarihini yazan Kâşânî’nin verdiği bilgilerle hareket edildiğinde sikkelerin Olcaytu Han’ın hükümdarlığının iki farklı döneminde basıldığı anlaşılmıştır. Birinci dönem Han’ın 1295’te Müslüman olup Hanefî mezhebini benimsemesiyle başlayan süreçtir. Kâşânî, Olcaytu’nun Müslüman oluşuyla birlikte abisi Gazan Han’ın yaptığı gibi dört halifenin isimlerini sikkelerine yazmaya başlar. İkinci dönem, Olcaytu Han’ın yönetimdeki Sünnî mezhep taraftarları; Hanefîler ve Şafîler arasındaki entrikalardan bıkarak Şiî mezhebine geçişinin öykülendiği aşamadır. Böylece Han yaptığı bu tercih ile hayatının her alanında yeni söylem ve eylemlere geçmiştir. Daha önce sikkelerine yazdırdığı ilk üç halifenin isimleri kaldırılmış; yerini Ehl-i Beyt isimleri almıştır. Olcaytu Han, 1304 yılında tahta oturduğunda, Hanefilerin hükümdar ve devlet üzerinde etkisinin arttığını düşünen ve bunu kabullenemeyen Şafiler, Vezir Reşîdüddin’in ve Nizameddin’in etkisiyle sultanın -yoğun uğraşlar sonucunda- Hanefilikten, Şafiliğe geçmesini sağladılar. Bu mezhep değiştirme işi saraydaki iktidar savaşını öyle kızıştırdı ki, iki mezhep taraftarları arasında karşılıklı içinden çıkılamaz kanlı olaylara sebep oldu. Çıkar ve iktidar hedefli bu hareketlerden etkilenen sultan ve emirler, Kâşânî’nin naklinden anlaşıldığına göre İslam dininden soğumuş, içlerinden din değiştirmek isteyenler bile çıkmıştır. Hatta olanlara tepki gösteren Emir Kutluğ Şah Noyan diğer noyanlara dönerek: “Nedir bizim şu yaptığımız Cengiz’in Yasa ve Yeysününü bırakıp Arab’ın köhne dinine girdik” şeklinde ağır söylemlerde bulunarak atalarının dinine Cengiz Han Yasasına geri dönmek istemiştir. Olcaytu, Hanefi ve Şafiler arasındaki bu çıkar kavgalarından dolayı Sünnîlikten soğumuştur. Bu durum sultana, eski dinine geri dönmesine bile sebep olabilecek kadar sıkıntı vermişken, Merhum Allame Hillî kendisiyle görüşüp Hz. Peygamber ve Ehl-i Beyt’i hakkında uzun uzadıya sohbetlerden sonra Şiiliği tercih etmiş ve İlhanlı İmparatorluğunda kökten dini ve siyasal geçişler olmuştur. Sultan Muhammed Hûdabende (Olcaytu) dönemine ait altın sikke 1316'da Bağdat'ta basılmıştır. 🎖 Ortada; Allah'tan başka ilah yoktur, Muhammed Allah'ın elçisidir, Ali Allah'ın velisidir. 🎖 Kenarda: On iki İmamın mübarek isimleri. * * * Daha önce de bahsedildiği üzere şahsi ve özel koleksiyonların olmazsa olmazı olan Moğol Kağanı Olcaytu Hûdabende Muhammed’e ait gümüş sikke. https://twitter.com/serdargundogdu_/status/1186357495373205504