. . Ehlader Araştırma Bölümü Peygamber (s.a.a) ve Ehl-i Beyt’in (a.s) siyerinde ahlâkî eğitim için uygun ortamın oluşturulmasında en etkili yöntemlerden biri, topluma ahlâkî atmosferin hâkim kılınmasıdır. Ahlâkî atmosferle anlatılmak istenen, ahlâkî değerlerin toplumda daha iyi yer edinmesi ve herkesin kendisini onlara uymakla mükellef görmesidir. Diğer bir deyişle ahlâkî atmosferin oluşturulması, İslâm’ın ahlâkî değerlerinin hâkim olması anlamındadır. Ama ahlâkî değerlerin hâkimiyetinin baskı ve zor kullanılarak oluşturulması anlamında değildir. Kişilerin samimi bir kalple değer vermeleri, kabul etmeleri ve bağlı kalmaları anlamındadır. Peygamber (s.a.a) ve Ehl-i Beyt’in (a.s) siyerine dikkat edilirse görülür ki onların tüm çabaları İslâm’ın ahlâkî değerlerini hâkim kılmak ve toplumda ahlâkî bir atmosfer oluşturmak içindi. Peygamber (s.a.a) Medine’de olduğu dönem boyunca özel yöntemler kullanarak İslâmî ahlâk değerlerini en iyi surette Medine toplumuna hâkim kılmıştır. Öyle ki kimse bu kurallardan sapma cesaretini kendisinde bulamıyordu. Peygamber’in (s.a.a) siyerinde şöyle geçmektedir: Bir genç Peygamber’in (s.a.a) yanına gelerek şöyle söyledi: “Ey Allah’ın Resulü, bana zina yapmam için izin ver.” Müslümanlar ona saldırarak, onu bu konuşmadan men ettiler. Peygamber (s.a.a) buyurdu: “Yaklaş.” Genç yaklaştı ve Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Acaba bu işin annenle yapılması hoşuna gider mi?” Genç “Hayır” dedi. Buyurdu:…[1] Ahlâkî meseleler hakkında tartışma ve konuşma yönteminde açıklayacağımız bu siyerde, genç, Peygamber’den (s.a.a) böyle bir istekte bulununca tüm ashap ona saldırarak bu işi yapmaktan alıkoymaya çalışıyor. Bu tepki, tüm Müslümanların ahlâkî değerleri varlıklarına nüfuz edecek şekilde kabul edip bağlı olduklarını gösteriyor. Bu yüzden biri bu değerleri çiğnemek istediğinde ciddi bir muhalefet ve tepkiyle karşılaşıyordu. Çağımızda da ahlâkî atmosferin oluşturulması, ahlâkî eğitim metodu olarak dikkatleri fazlasıyla üzerine çekmiştir. Lickona’ya göre ahlâkî atmosferin oluşturulması, ahlâkî eğitimin etkili yöntemlerindendir. Lickona şöyle diyor: “Bu yöntem sayesinde öğrenciler konuşma aşamasından ileri geçmekte, söylediklerini amele dökmektedirler.”[2] Uygun ahlâkî atmosfer oluştuğunda, bu ortamda yaşayan yeni nesil, uygulamalı olarak ahlâkî değerlerle aşina olmakta ve taklit ve uyum yoluyla günlük yaşamlarında kullanmaktadırlar.[3] - - - - - - - [1] El-Heysemî; Mecmau’z-Zevâid ve Menbau’l-Fevâid, C. 1, s. 129. [2] Lickona; “Teacher’s role in character education” in Journal of Education, s. 7. [3] Söylememiz gerekir ki, ahlâkî atmosferin oluşturulmasının iki rolü vardır: 1- Giriş ve ortam hazırlama rolü. 2- Öğrencide ahlâkî değer oluşturma, bunlarla tanıştırma ve yönlendirme rolü. Ama ilk rol daha renkli ve kuvvetli olduğu için, ortam hazırlayan yöntemler içinde zikrettik.